آموزش مقاله نویسی مطبوعاتی

مقاله ى مطبوعاتى

»توسعه ى عقيده، فكر و نظر با استفاده از موضوع خبرى و بهره گيرى از روش هاى صحيح

نويسندگى، با رعايت نظمى منطقى و ايجاز، مقاله ى مطبوعاتى ناميده مىشود «. تفاوت

عمده ى مقالات مطبوعاتى با ديگر مقالات، دو ويژگى »ايجاز « و »اخبارى بودن « است.

اركان مقاله هاى مطبوعاتى

-1 وحدت موضوع: موضوع اصلى كه مقاله بر اساس آن نگاشته مى شود، بايد در تمام مقاله

دنبال و حفظ شود و اشاره به موضوعات فرعى، فقط براى قوت بخشيدن به موضوع اصلى

باشد.

-2 وحدت زمان: به معناى حفظ يكپارچگى زمان مقاله است. مخاطب بايد با زمان مقاله

رابطه برقرار كند و زمان برايش قابل لمس باشد.

-3 وحدت مكان: مكان مقاله بايد مشخص و معلوم باشد و مخاطب بايد با آن احساس

آشنايى كند.

-4 انسجام: حفظ يكپارچگى مطالب مقاله است؛ به نحوى كه خواننده از شاخها ى به شاخه ى

ديگر پراند ه نشود.

-5 استنتاج: در پايان مقاله بايد پيام مقاله، راه حل، پيشنهاد يا استنتاج آورده شود.

انواع مقالات مطبوعاتى

الف– مقاله هاى ساده ى خبرى

بيشتر جنبه ى اخبارى دارند و درباره ى موضوعات خبرى روز نوشته مى شوند. اين مقالات

چهار دسته ا ند:

-1 سرمقاله: مقالها ى است كه به وسيله ى مدير مسئول، سردبير يا يكى از روزنامهن گاران

مجرب نوشته مى شود. هدف آن، استدلال و احتجاج درباره ى يك موضوع، رويداد ، مسأله يا

صرفاً ابراز عقيده و نظر درباره ى رويدادى خاص است؛ به عبارت ديگر، سرمقاله آيينه ى فكر

و عقيده ى بى غرضانه ى ناشر در مورد موضوعى خاص است. سرمقاله مى تواند تحت عناوين

ديگرى نظير سخن روز، سرآغاز و … نيز بيايد.

سرمقاله بايد داراى ويژگى هاى زير باشد:

• كوتاه باشد.
• وحدت موضوع و هدف داشته باشد.
• با موضوع ها و رويدادهاى روز ارتباط داشته باشد.
• مخاطب را مجاب كند.
• راه اصلاح و چاره و پيشنهاد و راه حل ارائه كند.

-2 يادداشت و نظر: اين نوع مقاله معمولادر مطبوعات جاى ثابتى ندارد و تحت عناوين

مختلف نظير روزشمار، يادداشت روز، يادداشت هفته، يادداشت ماه، يادداشت هاى سردستى،

ديدگاه، نگاه، نيمن گاه، اشاره، تريبون آزاد (مقاله هاى مناظرها ى) و … درج مى شود. اين مقاله–

ها از نظر موضوع بسيار متنوعند. مسائل شهرى، روابط انسانى، مشكلات اجتماعى، حوادث

كوچك و بزرگ، رويدادهاى مختلف ورزشى، هنرى، فرهنگى و غيره در آنها مورد بحث و

مداقه و اشاره قرارمى گيرند. نثر اين مقاله ها نثر خاصى نيست. اين مقالات ممكن است با

نثر جدى يا در قالب طنز، هزل و … نوشته شوند كه بستگى به ذوق و سبك نويسنده دارد.

انتقاد در اين نوع مقاله، جايگاهى ويژه دارد.

-3 تفسير: گزارش اخبار و وقايع همراه با ابراز عقيده و نظر نويسنده و پاسخ به عنصر خبرى

»چرا «، تفسير ناميده مى شود. تفسير و اظهارنظر، موضوعات و مسائل مختلف را شامل

مى شود.

-4 تحليل و تشريح: در اين نوع مقاله، نويسنده مى كوشد علل و موجبات و چگونگى وقوع

اخبار و رويدادها را بدون ابراز نظر شخصى، تشريح و تبيين نمايد و به عناصر خبرى »چرا «

و »چگونه « توأمان پاسخ گويد.

ب– مقاله هاى علمى، تحقيقى، آمارى و مستند

مقاله هايى هستند كه بر پايه ى تحقيق و تهيه ى آمار در مورد موضوعات علمى و تخصصى

نوشته مى شوند. اين نوع مقالات، بيشتر در نشريات تخصصى استفاده مى شوند.

ج– مقاله هاى وصفى، تخيلى و داستانى

اين نوشته ها از ذهن نويسنده مايه مى گيرند و فضاسازى و ايجاد هيجان از ويژگى هاى

آنهاست. مايه گرفتن از ذهن نويسنده، به معنى خيال پردازى نيست؛ زيرا اين نوع مقاله ها هم

همچون ديگر مقالات مطبوعاتى بايد اخبارى باشند و اصل ايجاز در آنها رعايت شود.

نكاتى براى نگارش مقاله

• تهيه ى طرح كلى از موضوع
• شروع مقاله با مطالبى كه خواننده را به خواندن ترغيب نمايد.
• ذكر نكات مهم
• بيان علت نگارش مقاله
• استفاده از نكات تازه و نو
• اشاره به سابقه ى موضوع و نكات مهم مدارك و اطلاعات
• نتيجه گيرى