از ممنوعیت کارگردانی تا جیمی جامپ اعتراضی

بخش نخست این گفت وگو که پیشتر منتشر شد، به موضوع نماهنگ «مسافران خورشید» اختصاص داشت که علی ملاقلی پور به تازگی برای پخش از شبکه های تلویزیونی با موضوع محرم در مرکز موسیقی انقلاب اسلامی (مأوا) کارگردانی کرد.

در ادامه مشروح گفت وگوی ایسنا با این کارگردان در بخش دوم درباره سریال توقیفی «کتونی زرنگی» و وضعیت تلویزیون و سینما را می خوانید.
 

بعد از ماجرا «کتونی زرنگی» ممنوع کار شدم

ملاقلی پور در ابتدا تصریح می کند: «من بعد از ماجرای «کتونی زرنگی» ممنوع کار شدم. ماجرا کتونی زرنگی خیلی سنگین است و باز کردن ماجرای آن در اینجا نمی گنجد. در حال حاضر من فقط مستند می توانم در تلویزیون کار کنم و کسی هم پاسخگو نیست. این اتفاق به مضمون «کتونی زرنگی» هم ربطی ندارد.»

این کارگردان درباره کیفیت سریال توقیفی «کتونی زرنگی» که از سوی برخی زیر سوال می رود و علت پخش نشدن این مجموعه از تلویزیون عنوان می شود، می‌گوید: «باید به شما بگویم آقای شاه آبادی، معاون وقت سیما کار را خیلی پسندید و بسیاری از مدیران تلویزیون معتقد بودند که اگر کار پخش می شد، شما سری دو و سه آن را نیز می توانستید بسازید. خیلی ها معتقدند این سریال نه تنها به لحاظ محتوا مشکلی ندارد بلکه به نفع تلویزیون نیز هست. بر این اساس کسی که این حرف را می‌زند که کیفیت کتونی زرنگی پایین است، دهن بین است و خودش کار را ندیده است. خیلی سربسته بخواهم بگویم، دو جای دیگر با هم دعوا داشتند، یکسری پروژه ها و افراد را می‌خواستند بزنند و ما قربانی شدیم. سوالی که هست اینکه اصلا چرا تلویزیون در دوره‌های مختلف جواب خبرنگاران و افراد را نمی‌دهد؟ حتی کسی نیست به ما بگوید که پیگیر باشیم یا نباشیم؟»

او ادامه می‌دهد: «خیلی کلی‌تر بخواهم بگویم ماجرا از این قرار است که برخی از آدم‌های فرهنگی در جایگاه فرهنگی ننشسته‌اند. اساسا بحث، فقط من نیستم. من اگر به عنوان فیلمساز به خودم نگاه می کردم، با پیش آمدن داستان ممنوعیت کاری باید افسرده می شدم. اما من غایت خودم را انسانیت می دانم و شغل تعریف نهایی من نیست که با گرفته شدن شغل یا جایگاهی بگویم که حالا چه می شود؟»
 

آدمی نیستم که هر کاری را تأیید کنم

ملاقلی‌پور درباره حواشی مرتبط با اظهارنظرهایش پس از توقیف سریال، می‌گوید: «همین جا هم می گویم، من آدمی نیستم که هر کاری که انجام می‌دهند را تأیید کنم. من مسلمان هستم و باید آزاده باشم. ما باید خودمان را به اسلام و حقیقت نزدیک کنیم. اگر جایی کار خوبی صورت گیرد خب خیلی خوب است ولی اگر کار غلطی انجام شود، من شخصا آدمی نیستم که تسامح کنم.»

او ادامه می‌دهد: «منِ کارگردان که درباره عاشورا کار می سازم، باید هزینه بدهم و فرقی ندارد که خطا از جانب مردم باشد، از دولت یا یک ارگان باشد. حالا ممکن است من اشتباه فهمیده باشم و سر این موضوع می توان بحث کرد. اگر این مشکل وجود دارد، مشکلِ تبیین وجود دارد. در کشوری که مبنا و حرکت آن به سمت خداست، تبیین اهمیت دارد. یعنی ما نمی توانیم حرکت کنیم و بعد برای آن منطق بافی کنیم. هنرمند نمی تواند خارج از ذهن خودش کار کند، مگر هنرمند نباشد و صرفا به دنبال پول باشد.»

توقیف «کتونی زرنگی» جمعیت زیادی را ناامید کرد

این کارگردان و فیلمنامه نویس همچنین بیان می‌کند: «مهمترین اتفاقی که درباره سریال «کتونی زرنگی» افتاد، این بود که جمعیت زیادی هنرمند جوان که تمام دلشان به پخش شدن کار بود، با توقیف این سریال ناامید شدند. هر چقدر نماهنگ «مسافران خورشید» در اندازه انتظار یک نماهنگ تأثیرگذار بوده، «کتونی زرنگی» هم در انتظار یک طنز خانوادگی تأثیرگذار بود. اگر کسی می گوید این سریال بار هنری ندارد، خب کاری ندارد، دو یا سه قسمت از آن را پخش کنند. کما اینکه ما آمدیم برای اینکه این اشتباه را برملا کنیم، برای یکسری خبرنگاران و منتقدان از طیف های مختلف، در باشگاه فیلم سوره کار را پخش کردیم و مطالبی نوشته شد که این کار حتی به نفع تلویزیون نیز هست. من یقین دارم که اگر «کتونی زرنگی» بیرون بیاید، در حد خودش باعث تغییراتی درون سازمان صداوسیما خواهد شد، چون اسامی آدم‌هایی که سریال را توقیف کرده‌اند، مشخص خواهد شد.»

ملاقلی‌پور ادامه می‌دهد: «مدیر، نمی‌خواهد هزینه بدهد که کار پخش شود. این در حالی است که کار ما ناظر کیفی داشت؛ سید جواد موسوی که کارهای معروف کمدی را نظارت کرده است، ناظر کیفی سریال ما بود. ایشان می گفتند آنچه درباره کیفیت و مفهوم این سریال می گویند، نادرست است. هرجا که خواستید من مصاحبه می کنم. کلی شورا و ناظر باتجربه و بعد دوباره کار به بازبینی‌های پخش می رود که آن هم یک گیت جدا است. شبکه هم که اصلا حسابش جداست. سریال از این همه گیت رد شده است. اصلا مگر می شود کسی در تلویزیون با این همه گیت، وسیله ای را با خودش ببرد؟!»

این نویسنده و کارگردان با اشاره به این نکته که تلویزیون باید پای کارهایی که می‌سازد، بایستد، می‌گوید: «به نظر من تلویزیون باید کمی به این سمت برود که پای کاری که می سازد، بایستد. در حال حاضر ممیزی لحظه‌ای داریم. مگر سریال بخش خبری است؟!»

در این زمینه بخوانید:

علی ملاقلی‌پور: اگر دنبال پول بودم سریال می‌ساختم نه نماهنگ محرمی

نمی‌توانم بگویم هم مسلمان هستم و هم به سیاست وارد نمی‌شوم

ملاقلی‌پور درباره شیوه اعتراض خود به نحوه اکران فیلمش در قالب جیمی جامپینگ که هفت سال قبل اتفاق افتاد و منجر به بازداشت موقتش شد، نیز اظهاراتی را مطرح کرد. او درباره این موضوع می‌گوید: «پدر من در حوزه سیاست ورود نمی کرد و بارها به من گفته بود که وارد سیاست نشو، ولی من با علم به این ماجرا نمی توانم بگویم هم مسلمان هستم و هم به سیاست وارد نمی شوم. اگر من سیاست را نمی فهمم، خب به من بگویند. من دین و سیاست را با هم عجین می دانم. انسان با تمام افکارش زیست می کند.»

با جیمی جامپینگ فروش فیلمم را حفظ کردم

او با تصدیق اینکه اگر به گذشته بازگردد، باز هم این کار را انجام خواهد داد، اظهار می‌کند: «دستاورد این اعتراض آن بود که سانس‌ها و سینماهای ما را به ناحق گرفتند و این در ذهن تاریخ باقی ماند که حق من خورده شد. تمامِ من کارگردانی نیست. ته قضیه اگر کاری به من ندهند، کارگری که می‌توانم انجام دهم. پس در نهایت من ضرری نخواهم کرد. آن اعتراض و در آن شکل، حسنش این بود که با همان سینماهایی که از من کم شد، فروش فیلمم حفظ شد. خیلی‌ها می‌رفتند سینما و می‌گفتند بلیط فیلم کارگردانی را می‌خواهیم که به وسط زمین فوتبال پریده است!»

این هنرمند اضافه می‌کند: «سوالی که وجود دارد، این است که چرا حق اعتراض وجود ندارد؟ آن زمان به من گفته شد که اعتراض نکن. وقتی دریچه‌ها بسته می‌شود، انفجار از یک جایی شکل می‌گیرد و من باید این کار را انجام می‌دادم. الان کارگردان چگونه باید اعتراض کند که صدایش شنیده شود؟ راهی وجود ندارد و دوباره به نقطه اول باز می گردیم. من با علم به اینکه جیمی جامپینگ چه تبعاتی دارد، این کار را انجام دادم. سوال اینجاست که بعد این همه سال ساز و کار منطقی اعتراض چیست؟»

او اضافه می‌کند: «وقتی ساز و کار منطقی وجود ندارد، ساز و کار اعتراض غیر منطقی به وجود می‌آید و افراد خودشان می‌سازند. برای مثال فیلم شما به جشنواره نمی‌رود و بعد متوجه می‌شوید که چهار تا فیلم را با زد و بند به جشنواره راه داده‌اند اما فیلم شمایی که طبق قوانین آماده تحویل داده‌اید، کنار گذاشته‌اند و بروید به دبیر جشنواره بگویید که چرا فیلم من در جشنواره نیست و بگوید حق اعتراض نداری، برو بیرون! اینجا چه اتفاقی می‌افتد؟ اولین چیزی که به ذهن فرد می‌رسد این است که ای کاش می‌توانستم صدایم را برسانم.»

با هنرمندان دیالوگ برقرار کنید

ملاقلی‌پور در آخر درباره چشم‌انداز «کتونی زرنگی» چنین اظهار می‌کند: «با این روندی که داریم طی می کنیم، من چشم انداز خوبی نمی بینم. نه فقط برای «کتونی زرنگی». کتونی زرنگی یک قطعه کوچک از یک پازل است. ما باید درباره کلیت جریان‌ سریال‌هایی که از تلویزیون پخش می‌شود، فکر کنیم که به کدام سمت می‌رود؟ بسیاری از سریال‌هایی که پخش می‌شوند، اصلا در شبکه‌های مجازی و در بین مردم درباره آنها صحبت نمی‌شود. علت هم این است که در فضای هنر جایی برای نفس کشیدن وجود ندارد. بیشتر هنرمندان مسأله‌شان این است که دیالوگ با آنان برقرار نمی‌شود. الان خودم نمی دانم در چه وضعیتی هستم و نمی دانم که می توانم کار سینما انجام دهم یا نه. با یک تهیه کننده قرار است که صحبت کنم و اولین چیزی که به او خواهم گفت این است که اول استعلام بگیرد که من اجازه کار در سینما دارم یا خیر.»

انتهای پیام