تیتر
تيتر هدايتگر خواننده به سوى مطلب است؛ جمله يا عبارتى است كه به مطلب هويت
مى دهد و مى تواند خواننده را به خواندن آن ترغيب كند. تيتر بايد توأم با جذابيت، تازگى،
تبليغ و اقناع باشد. احاطه بر موضوع، دقت در انتخاب واژ ه ها و درستن ويسى كليد موفقيت
در تيترنويسى است.
به طور خلاصه، كاركردهاى تيتر عبارتند از:
- بيان پيام به صورت خلاصه و فشرده
- ترغيب خواننده به خواندن متن
- تعيين اهميت مطالب مختلف با توجه به درشتى و ريزى حروف و محل استقرار تيتر
در صفحه
- تعيين اولويت خبرها در صفحه (اندازه ى تيتر و محل قرار گرفتن آن در صفحه،
ميزان اهميت آن را نشان مى دهد)
- تفكيك مطالب مختلف نشريه از هم و كمك به زيبايى صفحه
براى آنكه تيتر كنجكاوى خواننده را تحريك كند و او را به خواندن وادارد، بهتر است اصول
زير در آن رعايت شود:
- از لحاظ ادبى، جذاب و كوتاه باشد.
- اولين واژه ى تيتر بايد بيشترين تأثير را بر خواننده بگذارد؛ بنابراين نبايد در ابتداى
تيتر از كلمات بى روح، سست و حروف اضافه استفاده كرد.
- شناخت بار معنايى و عاطفى كلمات در تيترنويسى اهميت زيادى دارد.
- در تيتر نبايد از صفت استفاده كرد؛ زيرا صفت، تيتر را از واقعى و عينى بودن دور
مى سازد و نوعى قضاوت ايجادمىكند.
- در تيتر اخبار، بهتر است تيتر از ليد خبر استخراج شود تا خواننده سريعت ر از خبر
مطلع شود.
- تيترنويس خبر نبايد از فعل منفى استفاده كند؛ زيرا فعل منفى بر انجام كار و رخ
دادن رويداد دلالت نمى كند. فقط هنگامى كه وقوع نيافتن فعلى، خود رويداد و خبر
محسوب مى شود، مى توان از فعل منفى استفاده كرد.
- بهتر است تيتر خبر سؤالى نباشد؛ زيرا سؤال از خواننده، باعث ايجاد واكنش منفى
در او مى گردد، مگراينكه سؤال، در عين حال پاسخ نيز باشد. در واقع، خواننده بايد
با خواندن تيتر سؤالى، پاسخ را هم دريافت كند.
- بهتر است تيتر حتىا لامكان داراى فعل باشد تا حالت شعارى پيدا نكند و تأثير
بيشترى داشته باشد، ولى درصورتى كه تيتر بدون فعل تأثير بيشترى داشته باشد و
مفهوم را بهتر انتقال دهد، مى توان از آن استفاده كرد.
- علائم سجاوندى در صورت نياز بايد در تيتر استفاده شود، ولى در پايان تيتر نبايد
نقطه گذارد، تا خواننده بدون مكث به سراغ ليد متن برود. در تيترهاى دوسطرى
نيز، هنگام شكستن سطر، اگر ويرگول در پايان سطر باشد، بايد حذف شود.
- معمول ترين نوع تيترنويسى، استنباطى است؛ يعنى نوشتن تيتر بر اساس برداشت
تيترنويس از خبر كه در قالب يك جمله ى كوتاه مى آيد.
- فشردگى تيتر و تراكم حروف و كلمات آن، باعث جلب توجه بيشتر مى شود.
- اگر تيتر در يك سطر نوشته شود، بيشتر جلوه مى كند تا اينكه در دو سطر تقطيع
شود.
- حروف تيتر بايد با حروف متن، هماهنگى داشته باشد.
- تيتر مقاله و گزارش، محدوديت تيتر خبر را ندارد. از يك كلمه تا يك جمله
مىت واند تيتر مقاله قرار گيرد. تيتر مقاله و گزارش مى تواند سؤالى يا منفى، امرى يا
هشداردهنده و بدون فعل باشد.
- تيتر خوب حداكثر بايد 9 كلمه باشد.
تيتر ممكن است از چند قسمت تشكيل شود:
روتيتر، تيتر اصلى و زيرتيتر
مانند:
سازمان هواشناسى كشور: (روتيتر)
برف و كولاك مناطق مختلف كشور را فراگرفت (تيتر اصلى)
عبور و مرور در جاده هاى كوهستانى به دشوارى صورت مى گيرد (زيرتيتر)
در روزنامه ها، تيتر اصلى صفحه ى اول اغلب با روتيتر يا زيرتيتر همراه است.
روتيتر: بخشى از تيتر است كه به منظور رعايت ايجاز در تيتر اصلى، از درون آن استخراج
مى شود و با حروفى كوچكت ر، بالاى تيتر اصلى قرار مى گيرد. روتيتر توضيحى درباره ى تيتر
است نه تكميل كننده ى آن، تيتر اصلى بايد به تنهايى جملها ى مستقل و كامل باشد.
زيرتيتر: جملها ى است كه تيتر را تكميل مى كند و ذكر آن ضرورى و مهم به نظر مى رسد.
اين جمله با حروفى كوچكتر، زيرِ تيتر قرارمى گيرد.
دوتيترى
يكى از انواع تيتر است و منظور از آن، دو تيتر جداگانه است كه در عين حال، پيوند يا
پيوندهاى معنايى با هم دارند. اين نوع تيتر، معمولا در مورد خبرهاى چند موضوعى يا
خبرهاى تلفيقى به كارمى رود. مثلاًًً:
درخواست جهانى براى كمك به مردم عراق
بغداد همچنان زير آتش است
معمولاً تيتر اول بدون فعل و تيتر دوم با فعل مى آيد؛ هرچند در برخى از مواقع، بنابر
ضرورت مى توان هر دو تيتر را با فعل آورد.
سوتيتر
سوتيتر جملها ى مهم است كه از درون مطلب استخراج مى شود و با حروفى كوچكت ر از
تيتر و بزرگت ر از متن در صفحه مى آيد و هدف از آن، جلب توجه مخاطب، انتقال بهتر پيام
و زيباسازى صفحه است.
ميان تيتر
جملات كوتاه و اغلب بدون فعلى هستند كه كمى بزرگتر از حروف متن به كار برده
مى شوند و به تفكيك بخش هاى مختلف متن و طبقه بندى مطلب، همچنين زيباسازى
صفحه، عدم يكنواختى و گزينش بخش هاى موردنظر كمك مى كنند.
