به پرسش‌های اساسی مردم از حادثه متروپل پاسخ دهیم

مجید رضائیان ـ استاد ارتباطات ـ در گفت‌وگویی با ایسنا، درباره‌ی حادثه‌ی متروپل و خبرنگاری بحران، در پاسخ به اینکه رسانه‌های ما تا چه میزان از تجربیات کرونا و پلاسکو درس گرفته‌اند؟ اظهار کرد: در حوادثی مثل پلاسکو و حالا هم متروپل اتفاقی که افتاد این است که رسانه‌های ما در دو زمینه ضعف پوشش داشتند؛ ضعف در دو عناصر داینامیک روزنامه‌نگاری (چگونگی و چرایی) که آن را پوشش ندادیم، یا در این زمینه پاسخ‌هایی که داده‌ایم کافی نبوده است.  

وی ادامه داد: ما در جزئیات و چگونگی اتفاق و حادثه و بعد از حادثه چه در مسئله پلاسکو و چه در مسئله متروپل نقص اطلاعات داشته‌ایم که مخاطب ممکن است از رسانه‌های ما نشنود و از رسانه‌های دیگر یا از شبکه‌های اجتماعی بشنود و صحت و سقم آن هم محل تردید باشد.  

بیشتر بخوانید:

* علی‌اکبر قاضی‌زاده: خبرهای ضد و نقیض از متروپل مردم را گیج کرد

* از پلاسکو تا کرونا و حالا متروپل

مجید رضائیان با بیان اینکه «چگونگی و چرایی» دو عنصر خبری و بنیان روزنامه‌نگاری تحلیلی امروز دنیاست و از اهمیت بالایی برخوردار بوده است، درباره‌ی عنصر چرایی یادآور شد: اگر حادثه‌ای اتفاق افتاده، در چگونگی آن هم نقص بوده، مخاطب به دنبال چرایی مسئله است. الان فرض کنید مطرح می‌شود آقای عبدالباقی ـ مالک متروپل ـ از روابطی استفاده کرده است آیا این صحت دارد یا نه؟ خب رسانه‌ها به دنبال چرایی که می‌روند، سراغ این موضوع بروند، مهندسان ناظر قبل  از ساخت پروژه تذکراتی را داده‌اند و ضعف‌های بنا و حادثه را گفته‌اند. در مسئله پلاسکو هم همین بود که آتشنشانی در ناحیه مورد نظر در ارتباط با میزان ایمنی پلاسکو نامه داده بوده و تذکر داده بود اما چرا نامه‌ها عمل نشده و چه شد؟ ما هیچگاه بعد از حادثه دنبال چرایی نرفتیم. اما مخاطب انتظار همین را دارد. می‌خواهد به چرایی اتفاقاتی که در پلاسکو افتاد و الان به نوع دیگری در متروپل می‌افتد، برسد. مخاطب در این عناصر نیاز دارد به پاسخ برسد.

به ۲ عنصر مهم خبری پاسخ ندهید، بی‌اعتمادی بین مخاطب و رسانه بیشتر می‌شود

این استاد دانشگاه هشدار داد: اگر رسانه‌های ما پاسخ این دو عناصر خبری را ندهند این بی اعتمادی که بین مخاطب و رسانه مدام هم در حال افزایش است، بیشتر می‌شود.   مدام مطرح می‌کنیم که مرجعیت رسانه در حال از بین رفتن است، خب همین دلایل رسانه‌ای است که ما باید در پوشش رسانه‌ای از آن درس بگیریم و به آن توجه داشته باشیم. اگر در زمینه پوشش رسانه‌ای درست عمل کنیم و دو عصر چرایی و چگونگی را درست پاسخ دهیم، مخاطب هم طبیعتا هم اعتمادش افزایش پیدا می‌کند و هم مرجعیت رسانه‌ای بهتر خواهد شد.

رسانه‌ها تحت هیچ شرایطی نباید کوتاه بیایند

این پژوهشگر ژورنالیسم با اشاره به حادثه متروپل و ابعاد جدیدی که هر لحظه از آن منتشر می‌شود، تاکید کرد: رسانه‌ها باید صحت و سقم این ابعاد را به دست بیاورند و به دو عنصر چگونگی و چرایی پاسخ دهند. وقتی خبرنگاران وارد چگونگی و چرایی شدند در برابرشان مانع ایجاد شده است. این نیست که ما رسانه‌ها را مقصر بدانیم. بخشی از مسئله این است که آموزش روزنامه‌نگاری و خبرنگاری در بحران باید بیشتر شود. اما می‌بینیم که رسانه‌های ما بابت این موضوع همه گله می‌کنند، چه رسانه‌های مکتوب و چه صداوسیما وچه رسانه های برخط؛ می‌گویند وقتی می‌خواهیم سراغ این دو عنصر برویم، موانع ایجاد می‌شود. اما توصیه من این است که رسانه‌ها در قبال این دو عنصر تحت هیچ شرایطی نباید کوتاه بیایند.  

نویسنده کتاب شیوه‌نامه روزنامه‌نگاری در پایان با وجود موانع موجود در ارتباط با کسب اطلاعات و عناصر مهم خبر در عرصه کار خبر، توصیه کرد: به هر حال موانعی برای عرصه کسب خبر جود دارد که هیچ وقت از بین نمی رود. ممکن است حد و اندازه آن تغییر کند اما نکته اینجاست که نباید ناامید شد و با آموزش و کار حرفه‌ای موانع را باید برداشت. نمی‌شود به خاطر موانع کار را رها کرد. هر اندازه که خبرنگار قدم بردارد باز هم به رسالت خودش عمل کرده است، حتی اندک.

انتهای پیام