تاکید بر راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات

به گزارش پایگاه خبری آموزشگاه رسانه، مراسم افتتاحیه نخستین کنفرانس بین‌المللی «رسانه، ارتباطات و حکمرانی سایبری» صبح امروز سه شنبه ـ چهارم مرداد ماه ـ در دانشکده مدیریت دانشگاه تهران برگزار شد.

این مراسم با اجرای علیرضا بهرامی و با حضور سیدمحمد حسینی معاون امور مجلس رییس جمهور، عبدالکریم خیامی رییس کمیته رسانه و فضای مجازی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام و دبیر شورای علمی کنفرانس، حسن خجسته رییس شورای علمی کنفرانس، علی نوریجانی دبیر کل کنفرانس، معصومه نصیری دبیرکل باشگاه مدیریت رسانه و توسعه سواد رسانه‌ای یونسکو، همراه بود.

سید محمدحسینی ـ معاون امور مجلس رییس جمهور ـ در افتتاحیه نخستین کنفرانس رسانه ارتباطات و حکمرانی سایبری گفت: رسانه این روزها بسیار فراتر از قبل است و هرفردی می‌تواند از طریق فضای مجازی از رسانه‌ها بهره بگیرد. رسانه روز به روز پیچیده‌تر می شود، لذا باید اهمیت بیشتری به آن داد.

حسینی با بیان اینکه برای دولت‌ها بحث رسانه بسیار مهم است، در این زمینه توضیح داد: دولت‌ها برای اینکه بتوانند نکاث مثبت خودشان را تبیین کنند، به رسانه احتیاج دارند؛ وگرنه مخالفان می‌توانند بهترین برنامه‌ها را هم تقبیح کنند. امروزه به صرف گمان و شک و احتمال هم مطالب نوشته می‌شود و خیلی وقت ها جعل می‌شود. البته جنبه های مثبتش محفوظ است. اما در کنار نکات مثبت باید آسیب‌ها هم گوشزد شود. ما در دینمان هم داریم که مطالب بدون تحقیق و بررسی منتقل نشود. اینکه مطالب را بدون تحقیق و بررسی منتقل نکنیم الان کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.

او افزود: نتیجه حکمرانی سایبری در کشور ایجاد امنیت اجتماعی، امنیت فعالیت اقتصادی مردم، ارتباطات سالم، توسعه و تسریع در خدمات اجتماعی و ناامن سازی آن برای مفسدان و شیادان است. نمی‌توانیم فضای سایبری را رها کنیم. این مدیریت ضرورت دارد. تک تک ما در روشنگری و پاسخ به شبهات مسوولیت داریم. ما باید دیگران را به چالش بکشیم و از این فرصت بهره بگیریم.

به گفته وی قدرت سایبری این روزها یکی از مولفه‌های اقتدار ملی است. در گذشته نیروی دریایی، هوایی، زمینی و فضایی داشتیم، الان فضای سایبری هم یکی از این‌هاست. شعار دولت مردمی و عدالت محور این است که باید ایران، ایران قوی باشد. پس در مسیر اقتدار جهانی ما باید در مسیر حکمرانی سایبری قدم برداریم.

معاون امور مجلس رییس جمهور سپس اظهار کرد: در گذشته کشورها را تصرف می‌کردند و تحت قلمرو خود درمی‌آوردند اما امروز استعمار به شکل دیگری است. شاید نیروی نظامی دشمن در کشوری نباشد اما آن کشور مستعمره دیگران باشد. قرار نیست ما مستعمره باشیم. دانشمندان ایرانی می‌توانند معماران فضای سایبری باشند. یکی از ماموریت‌های مهم شورای عالی فضای مجازی تنظیم سیاست‌های حکمرانی فضای سایبری کشور است که باید حکیمانه و عالمانه باشد. در این دنیا که با سرعت تحولات روبه‌رو هستیم روز به روز باید دانشمان را توسعه دهیم. ما جنگ سایبری هم داریم و تروریست‌های سایبر ی هم داریم. دیدیم که در پمپ بنزین‌ها و در کارخانه‌های برق سعی کردند خدمت رسانی را مختل کنند و باعث نارضایتی مردم شوند.

حسینی تاکید کرد: ضرورت دارد پدافند ملی در حوزه سایبری را شکل داده و تقویت کنیم. کشورهای دیگر هم این‌کار را کرده اند اما وقتی در  ایران از ایجاد قانون برای فضای سایبری می گوییم عده ای فریاد برمی‌آوردند که آزادی نیست‌. در همین فضا می‌بینید که نوجوانی اشخاصی را هک کرده و کلاهبرداری کرده است‌. پیامکی می‌آید از آشنایان که برایشان پول واریز شود و بعدا می‌فهمیم هک شده‌اند. باید مقررات خاصی در این فضا باشد. شبکه ملی اطلاعات ان‌شاءالله بعد از این همه سال در این دولت امیدواریم راه‌اندازی شود. حمایت از کسب و کار دیجیتال یکی از برنامه‌های این دولت است. حکمرانی سایبری ضمن اینکه باید به‌روز باشد باید مبتنی بر فرهنگ ایرانی _اسلامی باشد. 

حسینی یکی از مباحث مهم ارتباطات را آموزش سواد رسانه‌ای دانست و گفت: سواد رسانه ای باید آموزش داده شود حتی به توده های مردم. حتی مدیران ما در این باره ضعف قابل توجهی دارند و گاهی اشتباهاتی می‌کنند که تبعاتی برای کشور دارد و جبرانش سخت است. اگر ارتقای سطح سواد رسانه ای فراهم شود از تسلط دشمنان جلوگیری می‌شود. باید از علما درخواست شود در بحث فقه رسانه هم کارهای بیشتری داشته باشند و ورود پیدا کنند. مرجع تقلید باید زنده باشد چون دائم مسایل جدید هست که باید به آن ورود شود.

او عنوان کرد: برخی به نادرست می‌گویند بحث حکمرانی سایبری دخالت است اما باید توضیح داده شود ضامن امنیت اقتصادی و فرهنگی و خلاقی است‌. در مبانی نظری فضای مجازی هم باید بیشتر بحث شود. مبانی فکری ما پاسخگو هست و در این باره مشکلی نداریم. اراده نظام و دولت سیزدهم است که با بهره‌گیری از دانشمندان و متخصصان، سواد سایبری افزایش پیدا کند. در ماجرای شهادت سردار سلیمانی به یاد دارید که اگر مطلبی می گذاشتیم‌ مسدود می‌کردند؛ این زیبنده نیست که دیگران برای ما تعیین تکلیف کنند که چه مطلبی را قرار دهیم و چه مطلبی را قرار ندهیم. حضور پلتفرم‌های خارجی در ایران باید همراه با دفتر نمایندگی آنها در کشور باشد. اگر جایی از رسانه آنها سوءاستفاده ای شد باید جایگاهی باشد که پاسخگو باشد. در خیلی از کشورها همینطور هست. در ترکیه هم مقررات خاصی وجود دارد و پلتفرم‌ها موظف هستند دفتری داشته باشند.

معاون امور مجلس رییس جمهور با بیان اینکه «برخی فکر می‌کنند پلتفرم ها ابزار هستند اما واقعیت این است که پلتفرم فصای فکری افراد را مدیریت می کند»، در این زمینه توضیح داد: شما اگر موضوعی را در گوگل جستجو کنید بر اساس موقعیت مکانی شما مطالب را در اختیارتان قرار می‌دهد. برخی فکر می‌کنند حق انتخاب دارند اما فضای مجازی در حال افزایش شکاف نسلی و ترویج اخبار بدون منبع و تشویش افکار عمومی است. بچه‌ها مثل قدیم کامل تحت تربیت والدین نیستند و فاصله به وجود می‌آید. اگر فضای مجازی را چهارراهی آزاد برای تردد در نظر بگیریم، بدون مدیریت نتیجه‌ای جز تصادف نخواهد داشت. دنیای واقعی در حال غرق شدن در این دنیای نوپدید است. فضای سایبری را نباید در حوزه فناوری خلاصه کنیم. بخش مهمی از آن مربوط به ارتباطات اجتماعی است. بحث دهکده جهانی، یا تحقق یافته یا درصدد تحقق است. 

حسینی در پایان گفت: شاخص‌های حکمرانی می‌تواند در سایبر هم باشد. شاخص قانونمداری، اثربخشی، تامین منافع عمومی، امکان اظهارنظر و طرح ایده‌ها در فضای واقعی، ریشه در مبانی دینی و قانون اساسی ما دارد؛ لذا بازنویسی الگوی شایسته در فضای سایبری می‌تواند با کمترین چالش انجام شود. حکمرانی سایبری هم در متون رسمی شاخص‌هایی دارد. چهارچوب‌هایی معلوم می‌شود و اصولی باید حاکم باشد. باید اولویت‌ها معلوم شود. در سند تحول دولت سیزدهم سی و هفت مساله تدوین شده، وضعیت فعلی گفته شده و راه‌های برون رفت هم گفته شده است. در بحث اولویت ها باید کاری انجام شود که برای کشور مفید باشد. معنایش دخالت و محدودیت نیست حمایت و اولویت‌بندی است. این نظارت اگر نباشد مشکلات زیادی ایجاد می‌شود. داعش یکی از ابزارهایی که داشت این بود که در فضای مجازی کار می‌کرد. وقتی به مجلس حمله کردند لحظه به لحظه پخش می‌کردند. همین کسانی که مدعی حقوق بشر هستند به اینها میدان می‌دادند که هر گونه رفتار خشنی را انجام دهند.

معاون رییس جمهور سخنانش را با اشاره به جمله‌ای از چامسکی به پایان رساند، «وضعیت آزادی رسانه آمریکا بدتر از اتحاد جماهیر شوروی است.» و افزود: امریکا تحت فرهنگ تمامیت‌خواهانه است که بسیار بدتر از اتحاد جماهیر شوروی است. امروز امریکایی‌ها اجازه ندارند که بشنوند روس‌ها چه می‌گویند. ما ساده‌لوح و ساده‌اندیش نباشیم و فکر نکنیم احتیاجی نیست در این باره قوانین و مقرارتی داشته باشیم.

حجت الاسلام علی نوریجانی ـ دبیر کل کنفرانس ـ در مراسم افتتاحیه کنفرانس رسانه ارتباطات و حکمرانی سایبری گفت: درباره چیستی این کنفرانس باید بگویم مانیفست نظام جمهوری اسلامی در این روزها بیانیه گام دوم مقام معظم رهبری است. سال گذشته نشستی را در باشگاه توسعه سواد رسانه ای یونسکو داشتیم و بنا بود کار موثری را در این فضا انجام دهیم و کار مفیدی را در اجتماع داشته باشیم. قاعدتا باید کمیسیون ملی یونسکو و باشگاه های یونسکو در کشورها ایجاد می شدند تا قدرت حاکمیت آن کشور ها را بیشتر کنند. با توجه به اهمیت گام دوم، دوستان به این نتیحه رسیدند که حکمرانی سایبری اهمیت ویژه‌ای دارد. از افراد مختلفی در حوزه های مختلف که با حکمرانی سروکار دارد دعوت کردند. هییت علمی کنفرانس ایجاد شد و حدود هشت ماه پیش کار آغاز شد. مسیری را آمدیم تا به اینجا رسیدیم. تقریبا ۱۶۰ چکیده مقاله به کنفرانس آمد و به حدود ۱۲۰ مقاله رسیدیم. مقالات داوری شدند و این اتفاق مهم علمی رقم خورد. اگر عزم و همت دوستان و عزیزانی که به ما کمک کردند نبود به اینجا نمی‌رسیدیم. بیش از ۳۰ دانشگاه و مرکز علمی هم با ما مشارکت دارند. سازمان ها و موسساتی که در حوزه‌های مرتبط با حکمرانی سایبری و سواد رسانه ای فعالیت دارند هم با ما همکاری دارند.

در ادامه این مراسم حسن خجسته ـ رییس شورای علمی کنفرانس ـ هم گفت: جامعه بشری وارد سخت‌ترین دوره حکمرانی شده است. با این فضای ارتباطی جدید خیلی انقلاب‌های عجیبی اتفاق افتاده است. سال ۷۳ مدیر رادیو تهران بودم. رادیو تهران آغاز کارش بود و برای اینکه با رادیو ایران رقابت کنیم، سعی کردیم اطلاعاتی که مردم دوست دارند را به آنها برسانیم. مثلا اطلاعات ورزشی. هر جا تیمی بود ما بودیم. اما این مزیت به سرعت از بین رفت و این مزیت دیگر وجود ندارد.

این مدرس دانشگاه در رشته ارتباطات خاطرنشان کرد: بر اثر دیجیتالی شدن و ارتباطات جدید یک همگرایی اتفاق افتاد. ویژگی‌های سپهر ارتباطی به شکل مطلق عوض شد. ویژگی جدید همگرایی و همبستگی امکانات ارتباطی و بعد ادغام است. در دهه ۹۰ در امریکا بیش از ۸۵ کمپانی ارتباطی بودند و چند سال بعد حدود ۲۰ تا شدند و ادغام شدند. تغییر خیلی بزرگی اتفاق افتاد. ارتباطات باید از چهارچوب قدرت دیده شود. چین جمعیتی دارد که هیچکس جرأت حمله به آن را نداشت اما قدرت الان در گوگل و فیسبوک است‌. منبع نفت هنوز هم قدرتمند است اما امروز منبع اصلی داده‌هاست.

خجسته تاکید کرد: بحث مهم در این حوزه بحث کاربران است‌. کتاب مطالعات انتقادی شبکه‌های اجتماعی نوشته کریستین فوکس، تعبیر جدیدی از کاربران دارد. به کاربران می‌گوید بردگان جدید. می‌گوید شما مرتب داده تولید می‌کنید اما پذیرفتید که مالک آن نباشید. الان همه مردم دنیا دارند داده تولید می‌کنند اما همه سرباز یک جریان قدرتمند هستند. الان جابه‌جایی قدرت اتفاق افتاده است. کاربر در فضای مجازی اگر چه اساسا آزاد نیست اما چون حق انتخاب زیاد دارد احساس آزادی می‌کند. مثل بازی کامپیوتری که اگر چه شما باید تحت پروتکل عمل کنی اما احساس آزادی داری که مثلا برای بازی از پیش تعیین شده، چه مدل ماشینی انتخاب کنی.

او افزود: در حکمرانی الان مسئله کاربر از همه چیز مهم‌تر است‌. برای بخش مدنی‌اش هیچ جای دنیا هنوز نتوانسته فکر کند. مسئله مهمی که در حکمرانی داریم این است که در فضای مجازی ما کاربران به دلیل ویژگی ذاتی که داریم دلمان می‌خواهد آزاد باشیم. یکی از سختی‌های حکمرانی این است؛ «مَن»ها برحسب ویژگی ذاتی‌شان می‌خواهند آزاد باشند. «ما»ی فضای مجازی ذاتا ضعیف است‌. 

خجسته گفت: حکمرانی در فضای مجازی کار بسیار سختی است. دو سال پیش نوجوانی با خانمی در اینستاگرام بحث و گفت و گویی داشت که خیلی در فضای مجازی پیچید و بعدا شنیدم که نوجوان خودکشی کرد، بر فرض صحت خبر، مسئول خودکشی کیست؟ در دهه ۶۰ آهنگی خوانده شد که در بک ماسکینگش خودکشی بود. بعدها بک ماسکینگ ممنوع شد چون روی ناخودآگاه تاثیر می‌گذارد. قبلا برای حاکمیت مقدور بود مسوولیت اجتماعی‌اش را انجام دهد اما الان تقریبا مدرنیته از دست بشریت در رفته و افسار گسیخته شده است.

رییس شورای علمی کنفرانس، با بیان اینکه ارتباطات جدید و این شرکت‌ها تقریبا همه فعالیتشان برای سود است، ادامه داد:  در حکمرانی یک پایه مهم کاربران هستند که دارند تعریف‌های جدیدی از هویت خودشان ارائه می دهند. الان سازمان‌هایی که در فضای مجازی فعالیت می کنند مشکل بزرگی دارند. از دوره ارسطو این مشکل درباره محتوا وجود داشت؛ ارسطو می گفت کتاب را در اختیار همه نگذارید چون ممکن است بد متوجه شوند اما فیلسوف دیگری این نظر را نداشت. حکمرانی فضای سایبر و فضای مجازی اساسا اجتماعی و فنی است و نه فنی. وزیر فناوری باید تحصیلکرده دانشگاه اجتماعی و فناوری باشد. امیدوارم خدا کمک کند و این کشور بتواند راه‌های خوبی را برای حکمرانی این فضا پیدا کند و به پیش ببرد.

حسین زاده قشمی،  مدیر کل مرکز ارتباطات وزارت صمت هم گفت: موضوع خیلی مهمی که ما ارتباطی‌ها با آن روبه‌رو هستیم و در مقام عمل با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم و راهبرد و استراتژی ما بر این اساس است، بحث حکمرانی نرم است. دوره‌ای است که پلتفرم‌ها جای سازمان‌ها و دستورالعمل‌ها را دارند می‌گیرند. اصلی‌ترین بحث حکمرانی نرم، بیگ دیتاهاست. امروز در اکوسیستم رسانه‌ای، میکرو رسانه‌ها دارند بازیگردانی می‌کنند و بازیگران اصلی اکوسیستم رسانه‌ای کشور شدند. ما ناگزیریم از بیگ دیتاها بهره‌مند شویم تا ذائقه مخاطب را بشناسیم و بر آن اساس تولید رسانه‌ای کنیم. در جوامع نظام‌مندی که اراده ملت مهم است حکمرانی را به این سمت می‌برد که به بیگ‌دیتاها تسلط پیدا کند. معتقدم در دولت جدید و در راستای جهاد تبیینی که حضرت آقا فرموند، ناگزیر به فعال‌سازی میکرو رسانه‌های مردمی هستیم. ما نیاز به جریان سازی رسانه ها و برای جریان سازی نیاز به شخصیت سازی و برای شخصیت‌سازی نیاز به ایجاد پلتفرم‌ها داریم. طراحی بهره‌برداری از بیگ‌دیتاها هم حتما نیاز به اتاق فکرهای تخصصی دارد. ما بدون تسلط به این محتواها و بیگ‌دیتاها نمی‌توانیم تسلط بر افکار عمومی را انجام دهیم.

او خاطرنشان کرد: برگزاری رویدادهای اینچنین به شدت به این موضوع می‌تواند کمک کند. ما در دولت، شبکه عظیمی از مسائل را پیش‌رو داریم و به این نقطه رسیدیم که تصمیم‌گیری مدیران عالی رتبه حوزه موضوعی ما باید بر اساس بیگ دیتا ها باشد و بدون تسلط روزانه بر بیگ دیتاها و پایش ها، تصمیم های میدیریت هم سرتاسر مساله خواهد بود.

قشمی در پایان گفت: ما آمادگی آن را داریم تا در حوزه صنعت، معدن و تجارت پنل‌های تخصصی داشته باشیم و خروجی‌هایش را در اختیار مدیران عالی رتبه وزارتخانه قرار دهیم. ما رویدادهای مختلفی هم آغاز کردیم که می‌تواند مکمل این رویدادها باشد. ان‌شاءالله که با قدرت پای این مباحث و پیشبرد این اهدا بایستیم.

بر اساس این گزارش، این رویداد امروز سه شنبه، با چهار پنل تخصصی با عنوان‌های «بنیان‌های نظری حکمرانی سایبری»، «فرهنگ، جامعه و حکمرانی سایبری»، «نهاد آموزش، سوادهای نوین و حکمرانی سایبری» و «سیاستگذاری و حکمرانی سایبری» و ارائه ۱۱ مقاله ادامه پیدا خواهد کرد.

مراسم اختتامیه نیز عصر سه شنبه ـ ۴ مرداد ماه ـ برگزار شده و به مقاله‌های برگزیده که از میان ۱۲۰ مقاله ارسال شده به دبیرخانه کنفرانس و طی چند مرحله داوری مشخص شده‌اند، جوایزی اهدا خواهد شد.

انتهای پیام