دستورالعمل صدور کارت حرفهای روزنامه نگاری
دستورالعمل صدور کارت حرفهای روزنامه نگاری
دستورالعمل صدور كارت حرفه اي روزنامه نگاري پس از بررسي هاي كارشناسي تدوين و به صورت پيشنهادي در تاريخ 12 شهريور ماه 1393 روي سايت معاونت امورمطبوعاتي و اطلاع رساني قرار گرفت. در اين مدت طي جلسات متعدد با استادان روزنامه نگاري،اصحاب رسانه و صاحب نظران علوم ارتباطات نظرات كارشناسي آنان اخذ و در دستورالعمل مورد اشاره اعمال گرديد. متن زير نسخه نهايي دستورالعمل صدور کارت حرفهای روزنامهنگاری است.
ماده1: روزنامهنگار، کسی است که شغل اصلی و مستمر او، فعالیت فکری و محتوايي در زمینه تهیه، تنظیم و به منظور انتشار اخبار و وقایع جاری، تحلیل و تفسیر آنها در رسانه ها (اعم از چاپي ، الكترونيك ، راديو يا تلويزيون) است كه در این دستورالعمل به اختصار “رسانه” نامیده می شود.
ماده2: همکاران مستقیم هیأتهای تحریریه رسانه شامل سردبیر، معاون سردبیر، دبير تحریریه، دبیر گروه، معاون دبیر گروه، خبرنگار، گزارشگر، تنظیم کننده اخبار و مطالب، ويراستار، نویسنده، مترجم، کاریکاتوریست، عکاس خبری، فيلمبردار خبري و مشاغل مشابه در دیگر رسانهها، روزنامهنگار شناخته میشوند. تشخیص سایر مشاغل مشابه به عنوان روزنامهنگار ، به عهده كميسيون موضوع ماده (4) این دستورالعمل خواهد بود.
تبصره: صاحب امتیاز رسانه، مدير مسئول رسانه، کارگزاران تبلیغات بازرگانی، نویسندگان و کارکنان نشریات داخلی موسسات دولتی و غیردولتی، تولیدکنندگان آگهینامهها، متصدیان روابط عمومی، پاورقی نویسان و داستاننویسان، طراحان جدولهای کلمات متقاطع و بازیهای سرگرم کننده، کارکنان دفتری فني، امور اداری، دفاتر آگهی و مصحح ، روزنامهنگار حرفهای محسوب نمیشوند. مگر آن كه در کنار این مشاغل، فعالیت های رسانه ای مرتبط با مشاغل موضوع مادة (2) را نیز داشته باشند و حسب تشخيص كميسيون موضوع ماده (4) نصاب امتيازات را به دست آورند.
ماده 3: اشتغال به فعاليت روزنامهنگاري الزاماً منوط به داشتن كارت روزنامهنگاري موضوع اين دستورالعمل نيست.
ماده 4: به منظور صدور كارت روزنامهنگاري و ارزشيابي حرفهاي فعاليت روزنامهنگاران، كميسيوني 7 نفره با تركيب زير تشكيل ميشود:
- مدير كل مطبوعات و خبرگزاري هاي داخلي به عنوان رئيس كميسيون
- دو نفر از استادان گروه هاي علوم ارتباطات یا روزنامه نگاری به انتخاب شوراي هماهنگي مديران دانشكده ها يا گروه هاي ارتباطات و مرتبط دانشگاه هاي تهران
- يك روزنامهنگار پيشكسوت به انتخاب انجمن هاي روزنامهنگاران پيشكسوت (تا زمان تشكيل چنين تشكل يا تشكل هايي، از سوي معاون امور مطبوعاتي و اطلاع‌رساني انتخاب مي شود)
- دو روزنامهنگار به انتخاب شوراي هماهنگي تشكل‌هاي صنفي روزنامهنگاري كه يكي از آنها خبرنگار باسابقه حوزه رسانه باشد.
- نماينده شوراي هماهنگي تشكل هاي مديريتي مطبوعات
تبصره 1: در صورت عدم معرفي نماينده از سوي هر يك از مراجع فوق، جلسات به شرط داشتن نصاب ( 5 نفر ) تشكيل مي شود.
تبصره 2: رئيس اداره خبرنگاران اداره كل مطبوعات و خبرگزاري هاي داخلي دبير كميسيون است كه امور اجرايي و پيگيري مصوبات جلسات را به عهده دارد.
تبصره 3: تشكيل جلسات به تشخیص رئيس كميسيون يا به تقاضاي سه تن از اعضاي كميسيون و با دعوت رئیس كميسيون انجام می‌گیرد.
تبصره 4: ارسال آثار و مستندات روزنامهنگاران از طريق سايت سمان به آدرس saman-gov.ir صورت مي پذيرد.
تبصره 5: تمديد كارت روزنامهنگاراني كه تا پيش از اجراي اين دستورالعمل صادر شده است؛ منوط به تطبيق با شاخص‌هاي مندرج در اين دستورالعمل خواهد بود.
ماده 5: دوره نمايندگي اعضاي كميسيون صدور كارت روزنامهنگاري دو سال است و تجديد انتخاب آنها براي دوره بعد بلامانع است. ضمناً مرجع معرفي آنان مي‌تواند در طول دوره، فرد ديگري را جايگزين كند.
ماده 6: روزنامهنگاراني كه رتبه آنان توسط كميسيون موضوع ماده (4) احراز و تعيين ميگردد ميتوانند از دبيرخانه كميسيون، كارت روزنامهنگاري دريافت كنند. ضمنا مزاياي زير براي این روزنامه نگاران منظور ميشود:
- امکان عضویت در صندوق حمایت از هنرمندان ، نویسندگان و روزنامهنگاران با تسهیلات ویژه
- تسهيلات فرهنگي هنري وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و ساير تسهيلات دولتي
- صدور كارت خبرنگاري بين المللي براي مأموريت‌هاي خارجي
- ارايه خدمات بيمه تكميلي
- دوره هاي آموزشي رايگان در مركز مطالعات و برنامه‌ريزي رسانهها
- خدمات مشاوره حقوقي حرفهاي
- کمک هزینه آموزش زبان خارجی
- تسريع در رسيدگي به تقاضاي انتشار رسانه
- قرار گرفتن در فهرست خبرنگاران و روزنامهنگاران در پاسخ به استعلامات دستگاه ها براي ارايه خدمات حرفهاي و تسهيلات
- پرداخت بيمه حداكثر به مدت شش ماه براي روزنامهنگاراني كه به طور ناخواسته با رسانه خود قطع همكاري مي كنند، مشروط به آنکه از تاریخ قطع همکاری به قبل، حداقل یک سال توسط رسانه محل اشتغال، بیمه شده باشند.
ماده 7: روزنامهنگاران «موضوع ماده 2 دستورالعمل» بر اساس جدول پيوست در چهار رتبه خبرنگار، روزنامهنگار، روزنامهنگار ارشد و روزنامهنگار خبره رتبهبندي ميشوند.
تبصره: اعتبار كارت خبرنگار و روزنامهنگار دو سال، روزنامهنگاران ارشد سه سال و خبره، چهار سال است.
ماده 8: روزنامهنگاران پيشكسوت اما غيرشاغل، به تشخیص کارگروه ميتوانند با عنوان “روزنامهنگار پيشكسوت“، كارت حرفهاي افتخاري به صورت دائمي دريافت كنند.
ماده 9: شرایط عمومي متقاضيان كارت روزنامهنگاری به شرح زير است:
- تابعیت جمهوری اسلامی ایران
- تدین به یکی از ادیان به رسميت شناخته شده در قانون اساسي
- نداشتن محكوميت كيفري موثر(محروميت از حقوق اجتماعي)
- ارائه اسناد و مدارك كافي مبني بر اشتغال به حرفه روزنامهنگاري در زمان ارائه درخواست در سايت سمان(saman-gov.ir)
- سابقه بيمه حداقل يك ساله در يك موسسه رسانه‌اي در سال منتهي به زمان درخواست
ماده 10: فهرست دارندگان كارت روزنامه نگاري، همراه با رتبه، حوزه فعاليت و تاريخ اعتبار آن در پايگاه اطلاع رساني معاونت امور مطبوعاتي و اطلاع رسانی منتشر مي شود.
ماده 11: صدور و تحويل كارت، منوط به امضاي “ميثاق نامه اصول اخلاق حرفه اي روزنامه نگاري” است.
ماده 12: كميسيون موضوع ماده(4) مي تواند در موارد زير و پس از تشخیص، كارت روزنامهنگاري را ابطال و يا براي حداكثر 2سال تعليق نمايد:
- احراز عدم صحت هر يك از مدارك ارايه شده
- هر گونه سوءاستفاده از كارت روزنامهنگاري
- تخطي از ميثاق نامه اصول اخلاق حرفه اي روزنامه نگاري
- خروج از فعاليت موثر روزنامهنگاري
تبصره 1: تعليق يا ابطال كارت منجر به سلب حقوق قانوني اشتغال روزنامهنگار و سلب اشتغال وي در موسسه مربوطه نمي شود.
تبصره 2: در صورت احراز هر گونه تخلف موسسه رسانه‌اي در صدور گواهي اشتغال به كار، متقاضي پرونده متخلف براي رسيدگي به هيأت نظارت ارجاع ميشود.
ماده 13: كميسيون بايد ظرف 3 ماه پس از ثبت نام هر يك از متقاضيان در سايت و تكميل مدارك، نسبت به موافقت يا مخالفت با درخواست صدور كارت اعلام نظر كند.
ماده14: نتیجه و چگونگی ارزشیابی متقاضیان کارت روزنامه نگاری، ابتدا برای خود آنان ارسال می شود تا در صورت اعتراض و ارائه مستندات، مورد رسیدگی مجدد قرار گیرد. اعلام نظر كميسيون پس از رسیدگی مجدد، قطعی است.
تبصره: در صورت عدم اعتراض متقاضي ظرف 2 هفته، نظر کمیسیون ماده 4 قطعی است.
ماده 15: اين دستورالعمل به مدت يكسال به صورت آزمايشي به اجرا گذاشته ميشود. پس از آن هر گونه تغيير احتمالي در مواد، بايد به تائيد دو سوم اعضاي كميسيون برسد.
جدول رتبه بندی روزنامه نگاران
| ردیف | رتبه | امتیاز |
| 1 | خبرنگار | 31-50 |
| 2 | روزنامه نگار | 51-70 |
| 3 | روزنامه نگار ارشد | 71-100 |
| 4 | روزنامه نگار خبره | 101 به بالا |
جدول ارزشیابی مشخصات حرفه ای روزنامه نگاران
| ردیف | شاخص های ارزشیابی | حداکثر امتیاز | موضوع | امتیاز | |
| 1 | مدرک تحصیلی[1] | 20 | دکترا | 20 | |
| كارشناسي ارشد | 15 | ||||
| كارشناسي | 10 | ||||
| كارداني | 5 | ||||
| 2 |
سابقه کار
|
50 | نوع رسانه [2] | هر سال سابقه بيمه‌اي[3] | |
| روزنامه يا خبرگزاری يا صدا و سيما | 3 | ||||
| هفته‌نامه‌ها يا سايت‌هاي خبري داراي مجوز | 2 | ||||
| ماهنامه به بالا | 1 | ||||
| 3 | آثار[4] | 36 | هر اثر با توجه به قالب روزنامهنگاري و درجه كيفي رسانه، بين3/0 تا 3 امتياز حسب تشخيص كميسيون و حداكثر 12 مورد و متعلق به يك سال منتهي به تقاضا | ||
| 4 | کارآموزی در رسانه هاي خبري[5] | 2 | حداکثر دوسال و به ازای هر سال 1 امتیاز | ||
| 5 | تسلط به زبانهای رایج بینالمللی | 20 | (به استناد مدارك ارائه شده و به تشخیص كميسيون ) | متوسط | پیشرفته |
| 5 | 10 | ||||
| 6 | اخذ جوایز از جشنوارههای معتبر مطبوعاتی و رسانهای | 20 | هر جايزه بسته به رتبه فرد، فراگيري جشنواره و قالب روزنامه نگاري بين 1 تا 5 محاسبه مي شود. | ||
| 7 | انتشار کتب معتبر و كاربردي در حوزه روزنامهنگاري | 20 | به ازای هر اثر 5 امتیاز (به تشخیص كميسيون) | ||
| 8 | تجربه های ویژه خبرنگاري و گزارش‌گري در ایران و خارج از کشور | 10 | (به تشخیص كميسيون) | ||
| 9 | آموزشهای حین خدمت یا کوتاه مدت روزنامهنگاری
در موسسات معتبر آموزشي تخصصي |
10 | به ازای هر دوره بلند مدت 5 امتیاز | (تا 120 ساعت) | |
| به ازای هر دوره کوتاه مدت 2 امتیاز | (بالاي 120 ساعت) | ||||
| 10 | عضویت در يكي از انجمنهای روزنامهنگاري داراي مجوز | 5 | نام فرد بايد در فهرست اعضاي تشكل مربوط در سايت آن تشكل قرار گرفته باشد. | ||
| 11 | تدریس روزنامهنگاري | 10 | ( به تشخیص كميسيون ) | دانشگاهی | آموزشگاهی |
| 10-7 | 5-2 | ||||
- براي روزنامه نگارانی كه داراي مدرك کارشناسی یا كارشناسي ارشد و دکتری روزنامه نگاری و علوم ارتباطات هستند، امتياز مورد نظر با ضريب 1.3 محاسبه مي گردد. (در این حالت چنانچه حداكثر امتياز از 20 نیز بگذرد، قابل قبول است)
- رتبه يا ضريب كيفي رسانه محل خدمت در امتياز متقاضي لحاظ مي شود.( به تشخيص كميسيون، بر اساس طرح رتبهبندي روزنامه‌ها، خبرگزاری ها و سايت‌هاي خبري يا ضريب كيفي موضوع بند 19 دستورالعمل نحوه محاسبه يارانه مطبوعات) ضمناً رده هاي دبير، سردبير و مشاغل هم تراز آنها ( به تشخيص كميسيون ) به ترتيب ضرايب 2 و 3 مي گيرند. امتياز سردبيران ماهنامه ها نیز معادل هفته نامه ها به شمار مي آيد.
- براي كساني كه بيمه آنان توسط صندوق هاي بازنشستگي تأمین اجتماعی يا خدمات كاركنان دولت يا موارد مشابه پرداخت مي شود گواهي مديرمسئول مبني بر حضور در يك شيفت كاري كفايت مي كند. همچنين روزنامهنگاران شاخص به تشخيص كميسيون، سابقه کار غير بيمه‌اي آنان نيز منظور ميشود.
- چنانچه برخي آثار با نام متقاضي منتشر نشده باشد، تاييد مديرمسئول كافي است.
- رسانه‌هاي خبري عبارتند از: روزنامه، خبرگزاري، سايت ها و واحدهاي خبري سازمان صدا و سيما.
