روابط عمومی بهتر است مردم‌محور باشد تا رسانه‌محور

دکتر احمد یحیایی‌ایله‌ای یکشنبه دوم خردادماه در وبینار «روابط عمومی، سواد رسانه‌ای و افکار عمومی» که به همت ایسنا برگزار شد، اظهار کرد: بحث افکار عمومی از انقلاب کبیر فرانسه مطرح شد، تا پیش از این در تاریخ دو نوع حکومت داشتیم؛ یکی از این حکومت‌ها ادعای خدایی داشتند و با این تفکر بر مردم حکومت می‌کردند و نوع دیگر حکومت‌های شاهنشاهی بود که ادعای نمایندگی خدا را داشتند. انقلابیون کبیر فرانسه مطرح کردند حکومت‌ها نمی‌توانند صدای خدا باشند بلکه صدای مردم هستند و با این تفکر در سه چهار قرن اخیر جمهوری دموکراتیک راه‌اندازی شد.

وی با بیان اینکه افکار عمومی با نظام‌های مردم محور است و اساس چنین نظام‌هایی مردم هستند و جوامع باز افکار عمومی را آزادانه می‌پذیرند، در تعریف افکار عمومی مطرح کرد: زمانی که اکثریت ۷۰ درصدی مردم یک جامعه در مورد یک پدیده یک نظر دارند، افکار عمومی شکل می‌گیرد؛ به عنوان مثال در شرایط کنونی کشور بحث انتخابات مهم است و شرکت یا عدم شرکت مردم می‌تواند پیام مهمی برای حاکمیت و جهان داشته باشد.

این محقق و مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه افکار عمومی وارد دنیای پست مدرن می‌شود و رکن اول در جوامع مدنی و فرامدرن است، افزود: افکار عمومی بر رسانه‌ها نظارت می‌کند و این امر به علت وجود اینترنت در زندگی افراد است که هر فرد را به یک رسانه تبدیل کرده است.

وی ادامه داد: در واقع اینترنت کمک کرده هر فرد یک رسانه قدرتمند داشته باشد و قدرت افکار عمومی را افزایش داده و در نتیجه افکار عمومی قدرتمند شده‌اند، افکار عمومی قدرت بلامنازع است و می‌توان آن را فریب داد بنابراین افکار عمومی صدای مردم است. 

یحیایی‌ایله‌ای با اشاره به اینکه افکار عمومی برای افراد و سازمان‌ها مهم است، بیان کرد: افکار عمومی برای حکومت‌ها مهمتر است چراکه می‌تواند قدرت حکومت را ضعیف یا قوی کند که این امر حتی با رفتارهای ذهنی و نه تنها عینی امکان‌پذیر است. 

وی با بیان اینکه افکار عمومی بنیان کاهش یا افزایش یک نظام است و بحث اقتدارگرا و سیاسی محسوب می‌شود، گفت: در سطح جهان رسانه های بزرگ و قدرتمندی وجود دارد که افکار عمومی جهانی را شکل می‌دهند و اگرچه رسانه‌ها در ۵۰ سال پیش قدرتمندتر بودند و امروز به آن اندازه قدرت ندارند اما هنوز هم قوی هستند.

این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه افکار عمومی که امروز در دنیا درباره ایران ساخته می‌ شود، متعلق به رسانه‌های بزرگ است، یادآور شد: آنچه در روابط عمومی مهم است بحث افکار عمومی در روابط عمومی است‌. روابط عمومی باید صدای مردم را بشنود، گوش بیشتر و زبان کمتری داشته باشد و با افکار عمومی لینک شود اما متأسفانه این قشر روی شنیدن تمرکز نکردند و به دنبال بالا بردن کانال‌های سازمان خود هستند. 

وی با بیان اینکه یکی از نشانه‌های جامعه جهان سومی بودن این است که شنونده خوبی نیستند و علاقه‌ای به شنیدن انتقادات ندارند، مطرح کرد: روابط عمومی باید نخستین اساس را بر شنیدن صدای مشتری و مردم بگذارد و از شنیدن انتقادات لذت ببرد و مردمداری را درک کند. 

این محقق اضافه کرد: قوانین و مقررات افکار عمومی را شکل می‌دهد و روابط عمومی‌ها نیز باید به این موضوع اهمیت بدهند همچنین به حرف‌های رهبران غیررسمی و نخبگان جامعه و اتفاقات و بحران‌ها توجه کنند. روابط عمومی‌ اگر بخواهد پیشرو باشد باید در سازمان خود تصمیم‌ساز باشد و اگر تصمیم سازی نکند نمی‌تواند راهبردی و استراتژیک باشد.

وی با تأکید بر اینکه روابط عمومی اگر مردم محور باشد بهتر است تا رسانه محور، گفت: آنچه افکار عمومی را شکل می‌دهد رهبران فکری هستند که پیام مهمی دارند، رسانه‌های حرفه‌ای به رهبران فکری با ایده‌های جدید نزدیک شده و صدای مردم را می‌شنوند. 

یحیایی‌ایله‌ای شرح داد: یکی از مشکلاتی که از سال ۱۹۵۰ به بعد در دنیا به وجود آمد این است که رسانه‌ها در اختیار قدرت قرار گرفتند و تلاش کردند افکار عمومی را از این طریق شکل دهند، از طرفی زمانی یک رسانه می‌تواند ناظر بر قوای سه‌گانه باشد که رسانه آزاد و بی طرف بوده و به قدرت سیاسی و اقتصادی وابسته نباشد. 

این دکترای علوم ارتباطات اجتماعی بیان کرد: امروزه افکار عمومی مهمتر از قبل است و هر چه به جلو می‌رویم قدرتش بیشتر می‌شود، مردم نیز ابزاری برای حرف زدن پیدا کرده‌اند و به نحو عالی از آن استفاده می‌کنند.

انتهای پیام