یک سناریو از عاقبت امیر توحید فاضل

خبرگزاری مهر- سرویس فرهنگ: 

روز شنبه بود که رسانه های داخلی خبر دادند «امیر توحید فاضل» که به عنوان خبرنگار خبرگزاری موج همراه تیم وزارت امور خارجه عازم کشورهای اروپایی شده بود، در سوئد از هیأت رسانه ای- دیپلماتیک کشورمان خارج شده است و پناهنده این کشور شده است. بعد از این خبر موجی از واکنش ها در فضای مجازی شکل گرفت و عمدتا فعالان رسانه ای پیرامون این قضیه به بحث و تبادل نظر پرداختند.

غالب نظراتی که در شبکه اجتماعی توئیتر درباره امیرتوحید فاضل منتشر شده است نشان می دهد هیچ کدام از فعالان رسانه ای درجناح های مختلف نسبت به اقدام پناهنده شدن در خارج از کشور روی خوش نشان نداده اند. البته تلاش های این افراد به گونه ای است که فاضل را به جناح سیاسی رقیب شان منتسب کنند. از نگاه افرادی که خود را اصلاح طلب می دانند، فاضل به واسطه اشتغال در خبرگزاری موج و رفتارهای سیاسی اش در چند سال اخیر و حتی ریش بلندش فردی اصولگرا بوده است و فعالان رسانه‌ای اصولگرا هم با مروری بر کارنامه فعالیتش در ستاد انتخاباتی یکی از کاندیداهای جنجالی انتخابات سال ۸۸ در شهر کرج و همچنین اشتغال در خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران در سال ۸۳ (دوران اصلاحات) او را اصلاح طلب معرفی می کنند.

امیر توحید فاضل ابتدای مردادماه گزارشی را در خبرگزاری موج منتشر کرد که به لیست دو تابعیتی‌ها معروف شد، لیستی که جواد کریمی قدوسی به عنوان عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی آن را در اختیارش قرار داده بود و هر چند یک لیست جنجالی تلقی شد، اما در همین گزارش احتمالی بودن دو تابعیتی افراد مطرح بود. (بخش اول این لیست تأکید شده بود که اسامی افراد موجود در لیست بر اساس «شواهد و قرائن احتمالا دو تابعیتی» هستند و در بخش دوم هم با عبارتی مشابه نوشته بود که بر اساس مدارک «ظن قوی در مورد دو تابعیتی بودن» افراد هست.) به عبارتی این گزارش به تنهایی حداقل برای خواص و حتی عموم مردم قابل استناد نبود.

با این حال از نگاه فعالان رسانه‌ای در ۲۴ ساعت گذشته دریافت این لیست از کریمی قدوسی و انتشار آن در خبرگزاری موج نشانه دیگری برای داشتن گرایش خاص امیر توحید فاضل تلقی شد. برخی افراد هم یک عکس از فاضل پیدا کردند که در کنار محمود احمدی نژاد ایستاده بود و آن را ملاک وابستگی این خبرنگار به سران این دولت دانستند.

اما در کنار این حواشی شکل گرفته داخلی در ماجرای امیر توحید فاضل، آنچه که واضح به نظر می‌رسد این است که خروج او از کشور به سرنخ های داخلی ختم نمی شود. افراد و جریان هایی در ۲۴ ساعت گذشته از فاضل حمایت کرده اند که تا حدی آینده و مسیر راهی که قرار است در پیش بگیرد را مشخص می کند.

یکی از اولین افرادی که از امیر توحید فاضل حمایت کرد، علی جوانمردی است، او در رشته توئیتی که خود فاضل هم آن را ریتوئیت کرد نوشت: «#آواتودی اختصاصی: دبیر سیاسی خبرگزاری #موج طرفدار مردم و با مردم است!#امیر_توحید_فاضل دبیر سیاسی خبرگزاری موج کە بعنوان خبرنگار ویژە همراه #جواد_ظریف وزیر خارجە جمهوری اسلامی بە #سوئد رفتە بود، با اعلام برائت از جمهوری اسلامی، پیوستن خود را بە مردم اعلام کرد.» و در توئیت دوم نوشت: «امیر توحید فاضل به زودی در این رابطه با مردم ایران صحبت خواهد کرد. اخبار رسانه های وابسته به نظام در این رابطه هیچ اعتباری ندارد. #نظام_رفتنی_است»

علی جوانمردی فردی است که خود را خبرنگار مستقل معرفی می کند، عمده فعالیت او در شبکه های اجتماعی فارسی زبان به توئیتر و تلگرام انجام می شود. او با اینکه خود را ژورنالیست مستقل معرفی می کند اما به شکل بارزی کینه از جمهوری اسلامی ایران را در ادبیاتش منعکس می کند و طرح موضوعات تجزیه طلبانه همچون جدایی استان های آذربایجان از ایران را به شکل های مختلف دنبال می کند. از سویی حامی سیاست های اسرائیل در منطقه است و عمده فعالیتش نشان می دهد به عنوان فرد مستقل به مسائل غرب آسیا نگاه نمی کند. جوانمردی در شبکه ای رسانه ای موسوم به «آواتودی» فعالیت می کند که فعالیت این رسانه هم تفاوت زیادی با افکارش ندارد و در مجموع سیاست های تفرقه افکنانه میان کردهای منطقه، بخش های عرب زبان و ایجاد بدبینی به سیاست های نظام جمهوری اسلامی ایران نزد مردم از جمله برنامه هایی است که جوانمردی و همفکرانش در آواتودی دنبال می کنند.

افراد دیگری هم بودند که در توئیتر به نوعی مدافع وی ظاهر شدند، البته باز هم قابل تأکید است که در ۲۴ ساعت اول اعلام خبر خروج وی بیشتر فعالان رسانه ای در فضای مجازی خود را مخالف وی نشان دادند.

اما خود امیر توحید فاضل هم در ۲۴ ساعت گذشته در فضای مجازی اقدام به اظهار نظرهایی کرده است که به نوعی جریانی که قصد پیوستن به آن را دارد نشان می دهد. در حالی که عده زیادی از کاربران در روز پناهنده شدن وی، این اقدام را با اعلام حکم مرضیه امیری مقایسه می کردند و فاضل را فردی ریاکار قلمداد می کردند. خود او به عنوان حامی مرضیه امیری ظاهر شد و در توئیتی نوشت: « #مرضیه_امیری را به زندان و شلاق محکوم کردند. امثال من باید شرمنده او باشیم. آقای #ظریف ما به این افراد مدیون هستیم.»

فاضل در فاصله یک شب گذشته نمایه عکس پروفایل خود را هم در توئیتر تغییر داده است اما هنوز عکس بزرگتر نمایه اش را تغییر نداده است. در عکس جدید پروفایلش او با ریش کوتاه تری نسبت به عکس روز قبلش دیده می شود، در حالی که محتوای عکس نشان می دهد این تصویر مربوط به زمانی است که در جایی به عنوان مصاحبه شونده حضور داشته است. این هیبت جدید فاضل در حالی که در تغییر نمایه اش هم نوشته است : «خبرنگار و تحلیلگر مسائل سیاسی» از این جهت اهمیت دارد که معلوم است خروج وی با برنامه ریزی قبلی صورت گرفته است و فاضل می خواهد در خارج از کشور بیشتر نقش صحبت کننده داشته باشد و اظهار نظرهایی انجام دهد.

او در ساعات اخیر هم در توئیتی نوشت: «خداوند پوزش هر بنده ای را قبول می کند، بنده خدا کیست که نگذارد انسانی از راه خطا بازگشته و خود را اصلاح کند؟؟» محتوای این توئیت هم نشان می دهد فاضل برای اینکه در خارج از کشور خود را به عنوان چهره ای مخالف نظام تبدیل کند هنوز راه درازی دارد. زیرا محتوای مطالب تولیدی او طی سال های اخیر که با امضایش همراه بوده است نشان می دهد او به شدت به مبانی این نظام جمهوری اسلامی ایران معتقد است. منتقدانش هم دقیقا بر همین موضوع تکیه دارند و او را به عنوان فردی بی ثبات معرفی می کنند.

امیرتوحید فاضل فردی بوده است که روزی در رسانه های اصلاح طلب قلم می زد و با فعالان سیاسی این جبهه همراه بود و روزی دیگر با ظاهر و هیبتی متفاوت به برخی اصلاح طلبان پشت پا می زد. اما هرچه فعالیت رسانه ای اش در داخل تشتت داشت، نسبت به عناصر ضد انقلاب همچون شبکه های فارسی زبان خارجی، خاندان پهلوی و… وحدت رویه داشته است و نگاهی به مجموعه مقالاتش طی سال های گذشته نشان می دهد دلبستگی به عناصر اپوزیسیون نداشته و اینکه امروز از کشور رفته است تا به دامن غربی ها پناهنده شود هرچند ممکن است امکان کار برایش فراهم آورد اما احتمالا مخاطب گسترده ای که پذیرای صحبتش باشد را پیدا نمی کند. از سویی عناصر خارجی و اپوزیسیون هم نمی توانند او را به راحتی قبول کنند و به نوعی فاضل به فردی تبدیل می شود که از اینجا رانده و از آنجا مانده خواهد شد.