آموزش مصاحبه
مصاحبه
يكى از انواع بسيار مهم كسب خبر كه خبرگيرى در آن به صورت مستقيم انجام مى–
شود، مصاحبه است. مصاحبه براساس موضوع، ممكن است با اشخاص مختلفى انجام شود.
مصاحبه اگر درست تنظيم شود، به جذابيت نشريه و زندهت ركردن آن كمك مى كند.
اقدامات لازم براى مصاحبه
- گذاشتن قرار مصاحبه: مصاحبه بايد با تعيين وقت قبلى و گرفتن وعده ى مصاحبه
از مصاحبه شونده و با توجه به اوقات خالى وى در زمانى مناسب كه فرصت كافى
براى طرح سؤالات وجود داشته باشد، انجام شود. مصاحبه شونده نبايد براى دادن
وقت، تحت فشار قرار گيرد؛ زيرا اين مسأله به كيفيت مصاحبه لطمه ى جدى وارد
مى كند.
- تعيين موضوع: روزنامهن گار بايد موضوع مصاحبه را به خوبى بشناسد و دقيقاًًً بداند به
دنبال چه مطلبى است و از مصاحبه شونده چه انتظارى دارد.
- تهيه ى پرسش ها: پرسش ها بايد قبل از مصاحبه طراحى شود؛ به نحوى كه هدف
از مصاحبه تأمين شود و نظمى منطقى را دنبال كند. سؤالات بايد صريح و روشن
باشد. اگر سؤالات مبهم و نارسا باشد، مصاحبه شونده نيز به جواب هاى مبهم اكتفا
مى كند.
- مطالعه ى موضوع: روزنامه نگار بايد درباره ى موضوع مصاحبه از قبل مطالعه ى كافى
بكند. هرگاه مصاحبه با مطالعه ى قبلى صورت گيرد، مصاحبه شونده احساس مى كند
كه مصاحبه كننده فرد مطلعى است و همين مسأله، او را به سخن گفتن تشويق
مى كند.
- شناسايى شخصيت طرف مصاحبه: شناختن مصاحبه شونده از نظر خصوصيات
اخلالاقى، وضعيت شغلى، نقاط قوت و ضعف او و … كمك بسيارى به پيشبرد و اداره ى
مصاحبه مى كند. شناختن آثار مصاحبه شونده و مطالعه ى آنها، كمك شايانت وجهى
به شناخت عقايد و افكار او خواهد كرد.
نكاتى كه به پيشبرد و ادارهى مصاحبه كمك مى كند:
- همراه داشتن وسايل مورد نياز مانند قلم، كاغذ، ضبط صوت، دوربين عكاسى و … .
- صحبت كردن از موضوعات و مسائل مورد علاقه ى مصاحبه شونده در ابتداى مصاحبه
براى ترغيب او به سخن گفتن
- خارج نشدن از موضوع
- دقت در طرز صحبت كردن و رفتار براى برانگيختن احترام مصاحبه شونده و جلب
اعتماد وى
- توجه كامل به سخنان طرف مصاحبه و يادداشت بردارى حتى در مواقعى كه پاسخ ها
چندان قابل ا عتنا نيست.
- هنگام مصاحبه با شخص بهتر است عكس او نيز گرفته و در نشريه استفاده شود. اين
كار هم مصاحبه شونده را بر سر شوق مى آورد و هم به جاندار نمودن مطلب كمك
مى كند.
انواع مصاحبه
مصاحبه از ديدگاه هاى گوناگون داراى دستهب ندى ها و انواع مختلفى است. يكى از
دسته بندى هاى مصاحبه كه از بقيه مهم تر به نظر مى رسد، دسته بندى به اعتبار هدف
مصاحبه است. بر اين اساس، مصاحبه به دو نوع تقسيم مى شود:
-1 مصاحبه ى خبرى: هرگاه هدف از مصاحبه به دست آوردن اطلاعات و خبر باشد،
مصاحبه ى خبرى نام مى گيرد؛ مثلاً مصاحبه با كسى كه خودش ناظر رويدادى بوده يا در
آن شركت داشته است.
-2 مصاحبه ى تفسيرى: در صورتى كه مقصود از انجام مصاحبه، به دست آوردن نظرات و
عقايد شخص درباره ى خودش، اشخاص ديگر يا موضوعات، اعمال و حوادث معينى باشد،
مصاحبه ى تفسيرى است.
گاهى ممكن است اين دو نوع مصاحبه در هم تلفيق شوند.
