تأثیر رسانه ها بر جامعه و فرهنگ

تأثیر رسانه ها بر جامعه و فرهنگ
در مورد تأثیرات رسانه ها بر جامعه و فرهنگ تحقیقات زیادی در مکانها و زمان های مختلف انجام شده است و
همه کسانی که در ارتباط با تأثیر رسانه ها بر جامعه و فرهنگ کار می کردند با یک معمای بسیار بزرگ مواجه
شدند . تحقیقات آنها از زمانها و مکانهای مختلف مبین این موضوع بود که رسانه ها بر زندگی افراد چنان
تأثیرات بسیار جزئی دارند و در طرف دیگر می بینیم که تأثیرات رسانه ها چنان در زندگی افراد عمیق است
که نمی توان آن را نادیده گرفت و جالب این جاست که هر دو نتیجه دارای پشتوانه های بسیار مطمئن و موثق
هستند .
تأثیر رسانه ها بر افراد در کوتاه مدت بسیار جزئی بوده اما در بلند مدت این تأثیرات جزئی تبدیل به جریان
خواهد شد و تأثیرات بسیار عمیقی خواهد گذاشت .
برای اثبات این وضوع ما نمی توانیم از تحقیقات تجربی در زمانها و مکان های معین استفاده کنیم ، بلکه باید
برای اثبات نظرمان بیشتر از تحقیقات و مثالهای تاریخی استفاده نماییم . ما در اینجا ابتدا نظریات تأثیرات بلند
مدت را مطرح خواهیم کرد و سپس با مثالهای تاریخی به اثبات فرضیه خود خواهیم پرداخت :

الف( نظریه انباشت 🙂 روی هم انباشتگی تأثیرات جزئی (
بر اساس این نظریه که یک نطریه بلند مدت است ، رسانه ها بر عقاید ، رفتار و اخلاق افراد ابتدا تأثیر
جزئی و سپس عمیق خواهند داشت . در صورتی که این تأثیرات جزئی همراه با شرایط و شاخص هایی
باشد که بدون این شاخصه ها و شرایط امر فوق میسر نخواهد شد :
)1 رسانه ها باید به صورت تکراری بر روی یک مسئله خاص تمرکز نمایند .
)2 همه رسانه ها باید در این موضوع پیگیر بوده و تفسیرهای مشابهی از موضوع ارائه دهند .
)3 انواع رسانه ها در گستره متنوع به این موضوع بپردازند و همچنین همدیگر را پشتیبانی نمایند .
سپس بر اساس نظریه انباشت تأثیرات جزئی اگر با سه شرط فوق همراه گردد ، تأثیرات آن عمیق خواهد
بود . حال برای اثبات نظریه خود به یک مثال تاریخی اشاره می کنیم :
واترگیت : ساختمانی است در امریکا ، در واشنگتن که دفتر حزب دموکرات در این ساختمان قرار داشت .
روزی دزد نگون بخت به این ساختمان دستبرد زدند ، بعد از دستگیری این دو نفر مشخص شد که CIA
و همچنین دستیار ارشد رئیس جمهور امریکا در این موضوع دخالت داشته اند . نقش رسانه ها در این
موضوع پژوهش و تحقیق و افشاگری های مکرر در مورد این حادثه بود . این افشاگری ها باعث شد نقش
کسانی که در این موضوع دخالت داشتند و یا سعی می کردند بر آن سرپوش بگذارند ، برملا شود .
به مدت 2 سال خوراک تمام رسانه های جمعی امریکا موضوع “واترگیت” بود و سیاستمداران مخالف
“نیکسون” نیز به میدان آمدند و به تخریب رقیب پرداختند و کنگره نیز ابعاد پنهان این موضوع را روشن
کرد . در ابتدا نیکسون این موضوع را تکذیب کرد اما در نهایت در طول این 2 سال افکار عمومی امریکا
اندک اندک چنان منفی شده بود که نیکسون مجبور به استعفا شد و فرد بعدی جایگزین او شد و اولین
وظیفه او بخشش آقای نیکسون بود .
ب( نظریه پذیرش : سؤال اصلی در نظریه پذیرش این است که چرا مردم تا این حد رسانه های جمعی را
پذیرفته اند ؟
ما همواره در جامعه در جامعه شاهد پذیرش تفکراتی نو بوده و نوسازی جزء زندگی بشر است . این
نوسازی شامل بکارگیری فن آوری جدید ، عقاید جدید ، مدهای جدید و به طور کلی استانداردهای
رفتاری انسانها نسبت به قبل تغییر کرده و جدید می شود و این رسانه ها هستند که به ما نشان می دهند
که کدام یک از رفتارها ، عقایدو فن آوری ها جدید و نو بوده و کدام یک قدیمی شده اند ؟ مثل کیسه هوا
و ایربک در اتومبیل ها .
نوسازی در جامعه در نتیجه اختراعات است . اختراعات بدین معناست که قبلاً عناصری در فرهنگ جامعه
وجود دارد که از کنار هم گذاشتن این عناصر چیزی نو و جدید ایجاد می شود که از آن به عنوان
اختراعات نامبرده می شود . مثل موبایل ، تلویزیون ، …….
عکس العمل و واکنش جامعه به نوآوری ها به دو شکل انجام می گیرد :
)1 برخی از نوآوری ها هر چند که مفید و منطقی هستند بزودی و سریعاً از طرف جامعه مورد قبول واقع
نمی شوند ، بلکه باید حالت انباشت داشته باشند تا به مرور زمان این نوسازی مورد قبول واقع شود .

مانند استفاده از کمربند ایمنی که در ابتدا مورد قبول واقع نشد تا اینکه دولت شروع به تبلیغات در
رسانه ها کرد و فرهنگ سازی را از طریق رسانه ها آغاز نمود .
)2 نوعی از نوآوری ها هستند که بزودی و سریعاً مورد پذیرش از طرف مردم واقع می شوند ، این نوآوری
ها معولاً آنهایی هستند که زندگی اجتماعی را تسهیل کرده و یا باعث کلاس اجتماعی می شوند .
این روند پذیرش چگونه شکل می گرد و رسانه ها در آن چه نقشی را به عهده دارند ؟
گابریل تارد جامعه شناس فرانسوی معتقد است که اساس همه رفتارها و تشکیلات و تفکرات اجتماعی
از راه تقلید است . تقلید نوعی الگوبرداری از یک مدل است که هیچگونه تفکر و تعقلی انجام نگرفته
باشد . جامعه شناسان معتقدند که روند )فرایند( پذیرش افکار جدید و توجه به حالت S است . یعنی
ابتدا فقط افرادی جسور عقاید نو را می پذیرند سپس استقبال از مدل نو در جامعه رشد می کند . در
مرحله بعد استقبال همه گیر می شود . نقش رسانه ها در این مسیر آگاهی دادن است ، گسترش
اطلاعات و پخش و قبول آن با یکدیگر رابطه مستقیم دارند . در گذشته آگاهی و انتشار اطلاعات از
طریق نسل به نسل و سینه به سینه منتقل می شد ، اما امروزه این رسانه های جمعی هستند که
وظیفه معرفی ماهیت کالا را به عهده دارند و یا امکان دسترسی آن را به مردم معرفی کرده و به
صورت صریح و گسترده در بین مردم پخش می شود .

دیدگاهتان را بنویسید

دکمه بازگشت به بالا