اخبار جعلی

خبررسانی جعلی، دروغ‌پراکنی یا اخبار جعلی نوعی خبرنگاری زرد یا پروپاگاندا با قصد پخش اطلاعات غلط است که در بستر رسانه‌های چاپی سنتی، رسانه‌های خبری و رسانه‌های اجتماعی انتشار می‌یابد.

اخبار جعلی با هدف گمراه کردن و به منظور آسیب رساندن به یک آژانس، نهاد، یا شخص، یا به‌دست‌آوردن اهداف مالی یا سیاسی نوشته و منتشر می‌شود، که اغلب با استفاده از سرفصل‌های حساس، نادرست که می‌تواند به جهت افزایش خوانندگان، اشتراک گذاری آنلاین و درآمد بر اساس کلیک روی اینترنت هم باشد. در مورد دوم، آن را شبیه به اخبار خنده‌دار آنلاین همچون «کلیک کنید» و مبتنی بر درآمد تبلیغات از این فعالیت، صرف نظر از صحت داستان منتشر شود.

اخبار دروغین، آنچه که روزگاری در مجلات زرد شایع بود اکنون با رشد رسانه‌های اجتماعی، مخصوصاً در فید خبری فیس بوک نیز رشد پیدا کرده‌است. قطبی سازی سیاسی، تحقیق در راستای تأیید نظر خود و الگوریتم‌های رسانهٔ اجتماعی در گسترش اخبار دروغین نیز دخیل‌اند. که در بعض موارد توسط بازیگر خارجی متخاصم، مخصوصاً در زمان انتخابات ساخته و تکثیر می‌شود.

اخبار دروغین گمراه کننده و فریبنده از طنز آشکار یا تقلید مبهم است که به جای اینکه مخاطب را گمراه کند، به طنز می‌پردازد. خبررسانی جعلی به ویژه با گسترش فناوری در سیاست اثرگذار شده‌است. برای رسانه‌ها، توانایی جذب بینندگان به وب‌سایت‌هایشان ضروری است تا تبلیغ‌کنندگان را که برای تبلیغات در وب‌سایت‌هایشان نیازمند هزینه تبلیغ است بپردازند.

اگر انتشار یک داستان با محتوای غلط یک علامت بزرگی تولید کند و بیننده را جذب کند، ممکن است برای تبلیغات تبلیغ‌کنندگان و رتبه‌بندی آنها سودمند باشد. دسترسی آسان به درآمدهای تبلیغاتی آنلاین، افزایش اعتبار سیاسی و محبوبیت در رسانه‌های اجتماعی، در درجه اول فید اخبار رسانه ای، در گسترش خبر جعلی دخیل بوده‌است که برای رقابت با اخبار قانونی ارائه می‌شود داستان بازیگران دولتی نیز در تولید و پخش اخبار جعلی، به‌ویژه هنگام انتخابات دخیل بوده‌است.

اخبار دروغین نیز پوشش رسانه‌ای جدی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و کار روزنامه نگاران را برای پوشش اخبار مهم دشوار می‌کند.

تجزیه و تحلیل بازفید مشخص نمود که بالاترین ۲۰ خبر جعلی در مورد انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده در سال ۲۰۱۶ بیشتر در فیس‌بوک از ۲۰ خبرخوان در مورد انتخابات از ۱۹ رسانه عمده سخن گفت.

همچنین وب‌سایت‌های خبر جعلی میزبان ناشناخته‌ای هستند که ناشران ناشناخته دارند که برای فرار از محاکمه منابع خبر جعلی برای قصور دچار مشکل نشوند.