قانون دسترسی آزاد به اطلاعات چه دستاوردی داشت؟

به گزارش پایگاه خبری آموزشگاه رسانه، نشست تشریح و تبیین گزارش سالانه اجرای قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات صبح دوشنبه ـ ۷ بهمن ماه ـ در وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.

حسین انتظامی، دبیر کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات که این روزها ریاست سازمان سینمایی را نیز بر عهده دارد، در سخنانی کوتاه ضمن عرض تسلیت برای شهادت سردار سپهبد قاسم سلیمانی و جان‌باختگان حادثه هواپیمای اوکراین، گزارشی از پیشینه این قانون ارائه داد و یادآور شد که این قانون از ابتدای دولت یازدهم با توجه به اینکه از برنامه‌های اعلامی آقای روحانی بود، اجرایی شد.

او با بیان اینکه «خوشبختانه گزارش سالانه اجرای این قانون به رئیس دولت و مجلس منتقل شده است»، خاطرنشان کرد: قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات در حال حاضر تنها قانونی است که به شفافیت ارجاع داده می‌شود و مطابق آن تمام دستگاه‌ها و موسسات عمومی و موسسات خصوصی که خدمات عمومی دارند موظف هستند که اسناد و اطلاعاتشان را در صورت درخواست مردم ارائه دهند؛ به جز آنچه در قانون استثنا قائل شده است. همچنین علاوه بر دسترسی موسسات ملزم هستند که این اطلاعات را منتشر کنند.

انتظامی همچنین یادآور شد: خوشبختانه توجه دستگاه‌های کشوری و لشگری به قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات قابل تقدیر است که البته هنوز نواقصی داریم که امید است به وضعیت پایدارتری برسیم.

در ادامه باقر انصاری، معاون حقوقی دبیرخانه دسترسی و انتشار آزاد به اطلاعات در سخنانی از اهمیت ارائه گزارش موسسات و اهمیت قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات سخن گفت و این قانون را مهمترین قانون در حوزه شفافیت عمومی برشمرد.

او ضمن برشمردن ویژگی‌های قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، آن را تنها قانونی دانست که برای منابع خبری حکم پیشنهاد کرده است.

مرور گزارش‌های دبیرخانه این کمیسیون، مقایسه فراوانی عناوین درخواست‌ها در سال‌های ۹۶ و ۹۷، مقایسه پاسخگویی موسسات در سال‌های ۹۶ و ۹۷ و نگاهی به مشکلات و چالش‌های اجرای این قانون از جمله موضوعاتی بود که انصاری به صورت کلی آنها را مرور و اعلام کرد که این آمارها بر روی سامانه منتشر شده‌اند و به‌ صورت منظم نیز به‌روزرسانی می‌شوند.

معاون حقوقی کمیسیون قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات همچنین اعلام کرد که ۹۵۰ موسسه در سامانه فعال شده‌اند و تاکنون حدود ۱۴ هزار درخواست ثبت شده است.

انصاری با بیان اینکه اکثر نهادهای زیر نظر رهبری نیز به سامانه ملحق شده‌اند، خاطرنشان کرد: از میان سه قوه اصلی کشور، قوه مقننه ملحق شده، قوه مجری تا اندازه‌ای ملحق شده و قوه قضاییه فقط روزنامه رسمی خود را ملحق کرده است و سایر نهادهای آن هنوز به سامانه متصل نشده‌اند. همچنین سازمان صداوسیما از جمله نهادهایی است که هنوز مردد است و این در حالی است که انتظار می‌رود صداوسیما که همه را به شفافیت دعوت می‌کند، به این سامانه متصل باشد. نیروی انتظامی نیز از جمله موسسات مهمی است که هنوز به سامانه ملحق نشده است.

او همچنین یادآور شد که متاسفانه برخی از دستگاه‌ها از ارائه اطلاعات امتناع می‌کنند یا برخلاف قانون از پرسش‌کننده علت درخواستشان برای دسترسی به اطلاعات را سوال می‌کنند. البته بررسی‌ها نشان می‌دهد که عملکرد موسسات عمومی به مرور زمان بهتر شده است و پاسخ‌های حرفه‌ای‌تری ارائه می‌شود. به شخصه معتقدم که تاکنون وزارت امور خارجه بهترین پاسخگویی را داشته است و در کمال احترام به اغلب درخواست‌ها و حتی آنهایی که مشمول قانون نبوده‌اند، پاسخ‌های مستدل و توضیحی ارائه کرده است.

انصاری همچنین درباره رویکرد دبیرخانه این سامانه در مواجهه با شکایت‌ها موسسات و مردم، اظهار کرد: دبیرخانه رویه‌ای را برای دریافت شکایت‌ها و ارائه پاسخ‌های حرفه‌ای در نظر گرفته است و بر این اساس شیوه‌نامه رفع اختلاف در چگونگی ارائه اطلاعات را تصویب کرده است. همچنین با دستگاه‌هایی که عضو نمی‌شوند نیز مکاتباتی صورت گرفته تا آنها نیز به سامانه ملحق شوند.

انتهای پیام